دکتر اصغر طهماسبی

 | تاریخ ارسال: 1402/3/1 | 
«تهیه دو برنامه عمل زیر منطقه ای برای مقابله با توفانهای ماسه و پدیده گردوغبار در زیر منطقه‌ی غرب آسیا و بخشی از آسیای میانه سال ۱۳۹۹-۱۳۹۹»
طرح پژوهشی دانشگاه خوارزمی با پژوهشکده هواشناسی و علوم جو توفان‌های گردوغبار ناشی از پدیده خشکسالی و مدیریت نامناسب منابع آب‌وخاک یک چالش جدی و مسبوق به سابقه است که به‌طور بالقوه بسیاری از مناطق کره زمین را تحت تأثیر قرار داده و زندگی روزمره مردم را در آن مناطق تضعیف و بسیاری از فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های دولت‌ها برای توسعه مناطق محرم و ریشه‌کن کردن فقر و گرسنگی را خدشه‌دار می‌کند. گزارش اسکاپ از ارزیابی وضعیت توفان‌های گردوغبار در منطقه آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که بیش از ۱۵۱ کشور از ۱۹۶ کشور عضو کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی ملل متحد به‌نوعی تحت تأثیر پدیده توفان‌های گردوغبار در جهان قرارگرفته‌اند. مطالعات و گزارشات متعدد UNESCAP,۲۰۱۸; World Bank,۲۰۱۹; APDIM ۲۰۲۱)) نشان می دهند که پدیده طوفان‌های گردوغبار یک مشکل زیست‌محیطی فرامرزی بوده و همکاریهای دوجانبه و چندجانبه بین کشورهای منطقه برای اطمینان از کاهش شرایط تشدیدکننده پدیده گردوغبار ضروری می باشد. بر این اساس تدوین برنامه عمل منطقه‌ای کنترل منشاءهای گردوغبار برون‌مرزی امری ضروری است. بنابراین توسعه مشارکت و همکاری با‌ کشورهای منطقه در قالب تهیه و اجرای " برنامه عمل منطقه‌ای کنترل منشاء‌های گردوغبار برون‌مرزی " ضرورت ملی کشور در پاسخ به چالش فزاینده پدیده گردوغبار و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن است. بدین منظور، مطالعه حاضر ضمن بررسی و شناسایی دقیق کانون‌های فرامرزی گردوغبار در منطقه، بررسی تجارب و ظرفیت سازمان‌های جهانی و آسیب‌شناسی تفاهم‌نامه‌های دو و چندجانبه جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه، تدوین برنامه عمل منطقه‌ای مقابله با پدیده گردوغبار را هدف قرار داده است. این طرح به صورت مشترک بین دانشگاه خوارزمی و پژوهشکده هواشناسی و علوم جو با سازمان حفاظت محیط زیست انجام گردیده است


 
 

 « طرح تهیه برنامه سازگاری با پدیده گردوغبار، مطالعه موردی کانونهای غبارخیز منطقه سیستان و استان خوزستان سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰»
طرح پژوهشی دانشگاه خوارزمی با سازمان حفاظت محیط زیست طرح "شناسایی تجارب جهانی و تشریح اقدامات مورد انتظار از سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص سازگاری با پدیده گرد و غبار" که در آن میزان آسیب پذیری مناطق مختلف کشور به پدیده گردوغبار بررسی و پهنه بندی گردید دو منطقه سیستان و استان خوزستان از آسیب پذیرترین استانهای کشور در مواجهه با پدیده گردوغبار شناسایی شده اند. در این راستا تدوین راهبردهای و برنامه های ارتقای سازگاری در سطوح محلی نیازمند مطالعات سازگاری در سطح جوامع محلی و اتخاذ رویکرد های کیفی و مشارکتی در شناسایی استراتژیها و ظرفیت سازگاری جوامع محلی می باشد. بر این اساس هدف کلی مطالعه حاضر شناسایی استراتژی های سازگاری روستاییان در مقابله با پدیده توفانهای گردوغبار و تدوین برنامه عمل راهبردی- عملیاتی سازگاری آنها در دو پایلوت اجرایی استان خوزستان و سیستان و بلوچستان می باشد. این طرح مطالعه اش به پایان رسیده است و در مرحله بررسی بررسی و تصویب توسط کارفرما است.

 




 
  « شناسایی تجارب جهانی و تشریح اقدامات مورد انتظار از سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص سازگاری با پدیده گردوغبار سال ۱۳۹۸ - ۱۳۹۹»

طرح پژوهشی دانشگاه خوارزمی با سازمان حفاظت محیط زیست کشور ایران علاوه بر داشتن مناطق بیابانی زیاد، در مجاورت کانون‌های اصلی گرد و خاک نیز قرار گرفته که از مهمترین آنها بیابان‌ها و صحاری عراق، اردن و عربستان می‌باشند. در چی چند دهه اخیر، مناطق مختلف کشور با افزایش فزاینده شدت و پراکنش پدید گردوغبار مواجه بود است. اثرات و پیامدهای گسترده توفانهای گردو خاک در بخش های مختلف بهداشت و سلامتی ، کشاورزی و محیط زیست،صنعت و حمل و نقل، اجتماعی و فرهنگی و غیره آن را به یکی از جدی ترین چالشهای زیست محیطی کشور تبدیل کرده است. بر این اساس دولت جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۶ تیرماه ۱۳۹۵ آیین نامه اجرایی مقابله با پدیده گردوغبار را به تصویب رسانده و "به منظور تبیین سیاستگذاری و ارائه راهکارهای اجرایی در سطح ملی و منطقه ای و نظارت پیگیری اجرای برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت و ارئه گزارش های نوبه ای و ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و دستگاههای و.." ستاد مقابله با پدیده گردوغبار را با مسئولیت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و عضویت بیش از ۱۵ وزارتخانه و سازمان مرتبط تشکیل داده است. در این آیین‌نامه ضمن موظف نمودن دستگاههای عضو ستاد به انجام هماهنگی، سیاست گذاری و برنامه ریزی واجرای برنامه های مقابله با پدیده گردو غبار، تهیه و ارائه برنامه سازگاری با پدیده گردوغبار رابرای تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و شهرداری‌ها در ذیل ماه ۱۱تکلیف کرده است. بر این اساس سازمان محیط زیست با همکاری دانشگاه خوارزمی به عنوان مشاور اقدام به اجرای طرح پژوهشی "شناسایی تجارب جهانی و تشریح اقدامات مورد انتظار از سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص سازگاری با پدیده گرد و غبار" نموده است. در گام نخست این طرح به بررسی وضعیت آسیب پذیری و ظرفیت سازگاری و شناسایی عوامل و فرایند های تاثیرگذار در آسیب پذیری سیستم های اجتماعی اکولوژیک به پدیده گروغبار می پردازد. در گام دوم با بهره گیری از تکنیک ها و فنون ارزیابی مشارکتی روستای PRAو برگزاری کارگاههای مشورتی با جوامع محلی و همچنین کارشناسان دستگاههای اجرایی عضو ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار به تدوین چشم انداز استراتژی و برنامه های مورد نیاز برای سازگاری با پدیده گردو غبار اقدام گردید.در این ارتباط چارچوب و متدولوژی تحقیق از طریق بررسی و" تحلیل تجارب جهانی سازگاری با پدیدههای حدی و نامطلوب و به ویژه گردوغبار" به عنوان مرحله آغازین طرح انجام گرفت. تهیه و تدوین اسناد توسعه روستاهای پایلوت ترسیب کربن شهداد سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ - ، طرح پژوهشی دانشگاه خوارزمی با اداره کل منابع طبیعی استان کرمان با توجه به پیچیدگی و ارتباط تنگاتک مشکلات و تنگناهای مناطق روستایی و ضرورت همکاری و مشارکت دستگاهای متعدد اجرایی با تشکل های روستایی تدوین سند توسعه روستا(VLP) امری ضرورتی و اجتناب ناپذیر می باشد که می توان هم افزایی فعالیت های دست اندرکاران و ارتقای اثر بخشی فعالیت ها و منابع آنها کمک نماید. به عبارت دیگر سند توسعه روستا (VLP) برنامه ای راهبردی است که با مشارکت مردم و نهادهای محلی مرتبط با هدف توسعه و ارتقا معیشت و رفاه جوامع محلی در محدوده سامان عرفی روستا و یا یک خوشه روستایی تدوین می‌‌گردد. در این طرح، برای هر یک از روستاهای پایلوت پروژه ترسیب کربن در شهرستان شهداد سند توسعه مشارکتی روستایی تدوین می گردد. بدین منظور در یک فرایند مشورتی و مشارکتی روستاییان با کمک تسهیل گران طرح و با استفاده از تکنیک ها و روشهای مختلف ارزیابی مشارکتی روستایی PRA ، به بررسی و ارزیابی وضعیت منابع روستا پرداخته و بر اساس منابع، فرصت ها و امکانات موجود فعالیت ها و برنامه هایی را برای ارتقای شاخص های توسعه روستا در ابعاد مختلف برنامه ریزی کردند. این مهم از طریق مشارکت فعال اقشار و گروههای مختلف روستاییان و به ویژه گروههای حاشیه ای از جمله زنان و جوانان انجام می گیرد. در مرحله جلسات و نشست های مشترک با دست اندرکاران و مسئولین پروژه و کارشناسان و مسئولین دستگاههای اجرایی منطقه، برنامه ها و اولویت های پیشنهادی روستاییان مورد بررسی کارشناسی قرار گرفته و از ابعاد فنی و اقتصادی و محیطی تدقیق شد. در نهایت برای هر کدام از روستاهای پایلوت سند توسعه جداگانه تدوین و ارائه می گردد

 

 
 «تهیه و اجرای طرح های توانمند سازی جوامع محلی در روستاهای شهرستان لنده: سال ۱۳۹۷ -۱۳۹۹»
این طرح در راستای طرح محرومیت زدایی بنیاد علوی در شهرستان لنده با هدف ایجاد اشتغال و حمایت از کسب و کارهای خرد در مناطق روستایی و عشایری شهرستان از اوایل سال آغاز شد. رویکرد اصلی بر طرح بر توسعه مشارکتی درونزا و تقویت و شکوفایی ظرفیت محلی برای "توسعه پایدار روستایی" بوده است. لذا از " چارچوب معیشت پایدار" به عنوان چارچوب هدایت کننده طرح استفاده شد و تلاش شد با بهره‌گیری روشها و فنون ارزیابی مشارکتی PRA سرمایه های پنجگانه روستای های پایلوت شناسایی شود و بر اساس ظرفیت های و پنانسیل های موجود نسبت به تدوین استراتژی های معیشتی جوامع اقدام گردد. در این راستا هدف اصلی "طرح مطالعات و اجرای توان افزایی جوامع محلی بنیاد علوی " بسیج و سازمان دهی روستاییان برای شناسایی و تقویت و مدیریت بهینه سرمایه اصلی روستا شامل سرمایه انسانی، اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و طبیعی و تدوین استراتژی‌های معیشتی پایدار و اشتغال زایی در روستاهای منطقه بوده است. این مهم از طریق فعالیت ها و اقداماتی متعددی از جمله ارزیابی مشارکتی ظرفیت های اشتغال مناطق روستایی، بسیج و تقویت سرمایه های اجتماعی و اقتصادی روستاییان در قالب صندوق‌های اعتبارات خرد، ارائه آموزش های فنی و حرفه ای، ارائه مشاوره های کسب و کار و تسهیلات اشتغال زایی و ایجاد تعاونی های فراگیر دنبال شد. در دو فاز اجرای این طرح از فروردین ۱۳۹۷ لغایت تیرماه ۱۳۹۹ در ۴۶ روستای شهرستان لنده، در مجموع ۲۱۲ گروه توسعه روستایی با ۲۶۵۰ نفر عضو در قالب ۳۸ صندوق اعتبارات خرد روستایی سازماندهی شدند. مجموع پس انداز روستاییان در این صندوق ها بیش از ۳۲ میلیارد ریال بوده و از این محل بیش از ۱۲۵۰ فقره وام خرد با مجموع بیش ۴۱ میلیارد ریال تسهیلات خرد به روستاییان پرداخت گردید. این صندوق ها بعد از اتمام طرح دانشگاه خوارزمی نیز متکی بر ظرفیت سازی انجام شده در روستاییان و جوانان منطقه در حال ادامه فعالیت و ارائه خدمات مشاوره مشاغل روستایی و خدمات مالی خرد به روستاییان هستند

 

 
 
 « طرح تشکیل صندوق های خرد روستایی در روستاهای خراسان شمالی سال۱۳۸۹-۱۳۹۲»
طرح تشکیل صندوق های خرد روستایی در روستاهای خراسان شمالی سال ۱۳۸۹ -۱۳۹۲ بسیج اجتماعی، تشکیل صندوق های خرد اعتباری و سازماندهی جامعه محلی در گروه هایی همگرا یکی از ابزارهای توسعه که غالباً برای کاهش فقر مورد استفاده قرار می گیرد، می باشد. ایجاد صندوق خرد اعتباری مکانیزمی برای بسیج منابع مالی و اعطای وام های کوچک بدون وثیقه به مردم به منظور راه اندازی فعالیت های درآمدزای پایدار است. همچنین این مکانیزم انگیزه مردم به ویژه زنان و گروه های آسیب پذیر را برای تداوم مشارکت، تقویت می نماید. این ساختار با توجه با اینکه با معیشت و افزایش درامد مردم ارتباط مستقیم دارد می تواند انگیزه لازم برای جلب مشارکت مردم را فراهم نماید و تجربه نشان داده است این ساختار نسبت به ساختارهای دیگر از پایداری بیشتری برخوردار خواهد بود. این صندوق ها علاوه بر ارایه خدمات مالی خرد به اعضای خود، در جهت تأمین منابع بیرونی و نیز تهیه و اجرای طرح های توسعه روستا مؤثر خواهند بود. وجود سرمایه مالی، لازمه تحقق هر طرح توسعه ای می باشد. تشکیل گروه های توسعه به تنهایی جهت تحقق اهداف توسعه یک روستا کافی نبوده و تشکیل صندوق خرد اعتباری در داخل گروه توسعه از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. در این طرح بسیج جوامع محلی و تشکیل صندوق های اعتبارات خرد در ۶ روستاهای هدف پروژه ترسیب کربن در خراسان شمالی هدف قرار گرفت. سازماندهی گروهای توسعه و تشکیل صندوق های اعتبارات خرد به موازات ارزیابی ظرفیت ها و محدودیت های اقتصادی و اشتغالزایی روستاهای صورت گرفت. با آموزش عملی فرآیند تشکیل و مدیریت صندوقهای اعتبارات خرد، هیئت امنای منتخب روستاییان مسئولیت مدیریت مالی صندوق ها را بر عهده گرفتند. با این وجود با توجه به ضعف توانایی مالی مردم محلی و ناکافی بودن پس انداز در مراحل اولیه راه اندازی، این صندوق ها متکی به تأمین بخش عمده ی منابع مالی از بیرون جامعه محلی هستند. بدون منظور صندوق های اعتباری خرد روستا با بانک کارآفرین و بانک رسالت مرتبط شدند بطوری که از ظرفیت و سرمایه اجتماعی شکل گرفته در صندوق ها برای تامین تضمین های مورد نیاز روستاییان برای تسهیلات خرد بانکها استفاده شد

 



CAPTCHA
دفعات مشاهده: 2153 بار   |   دفعات چاپ: 95 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر